-
1 engineering operating procedure
EOP, engineering operating procedureEnglish-Russian dictionary of planing, cross-planing and slotting machines > engineering operating procedure
-
2 engineering operating procedure
Военный термин: порядок эксплуатации техникиУниверсальный англо-русский словарь > engineering operating procedure
-
3 procedure
n1) процедура; метод2) правила; порядок ведения дел; юр. судопроизводство•to employ procedures — применять / использовать процедуры / методы
- agreed procedureto follow the procedure — следовать процедуре / методике проведения ( работ), соблюдать технологический процесс
- appropriate procedure
- as a matter of routine procedure
- civil procedure
- conference procedure
- constitutional procedures
- criminal procedure
- customs procedures
- decision-making procedure
- deportation procedures
- election procedure
- electoral procedure
- emergency procedure
- enforcement of the rules of procedure
- engineering procedure
- estimation procedure
- evaluation procedure
- extradition procedure
- fact-finding procedure
- fast-track procedure
- financial procedure
- forecasting procedure
- in accordance with diplomatic procedure
- inspection procedure
- irregular procedure
- judicial procedure
- legal procedures
- management procedures
- managerial procedures
- negotiating procedures
- nomination procedure
- norms of judicial procedure
- operating procedure
- operational procedures
- optimum procedure
- oral procedure
- parliamentary procedure
- planning procedure
- procedure for negotiations
- procedure of conciliation
- procedure of customs
- procedure of the elections
- procedure of the meeting
- proper procedure
- questions of procedure
- rule-making procedure
- rules of procedure
- safeguards procedure
- security procedures
- sophisticated procedures
- statistical procedure
- treaty prolongation procedure
- usual procedure
- verification procedures
- verifying procedures
- vote-counting procedure
- voting procedure
- working procedure
- written procedure -
4 procedure
1) процедура; метод2) методика проведения (напр. административной работы)3) технологический процесс -
5 procedure
n1) процедура2) операция; технологический процесс; порядок действий3) метод; методика4) юр. судебное производство
- acceptance procedure
- accounting procedures
- advising procedure
- analog procedure
- appellate procedure
- arbitral procedure
- arbitration procedure
- assessment procedure
- attestation procedure
- auditing procedure
- bankruptcy procedure
- bidding procedure
- budget procedure
- cancellation procedure
- capitalizing procedure
- catalogued procedure
- certification procedure
- chartering procedure
- checking procedure
- collection procedure
- complaint procedure
- conciliation procedure
- control procedure
- credit procedure
- customs procedure
- cutoff procedure
- data-handling procedure
- debt settlement procedure
- decision-making procedure
- design procedure
- diagnostic procedure
- employment procedure
- engineering procedure
- established procedure
- estimation procedure
- examination procedure
- forecasting procedure
- handing-over procedure
- handling procedure
- hiring procedure
- incorporation procedure
- insurance procedure
- international competitive bidding procedure
- licensing procedure
- normal procedure
- operating procedures
- operating procedures of organized markets
- operational procedures
- optimization procedure
- optimum procedure
- patent procedure
- payment procedure
- permit procedure
- prediction procedure
- procurement procedure
- quality control procedure
- receivership procedure
- registration procedure
- reregistration procedure
- research procedure
- review procedure
- screening procedure
- selling procedure
- settlement procedure
- standard procedure
- statistical procedure
- summary procedure
- survey procedure
- tax enforcement procedures
- testing procedure
- voting procedure
- working procedure
- unloading procedure
- procedure for awarding a contract
- procedure for dispute settlement
- procedure for payment
- procedure for registration
- procedure in bankruptcy
- procedure of accelerated bankruptcy
- procedure of discharging
- procedure of examination
- procedure of fund formation
- procedure of notification
- procedure of registration
- procedure of repayment
- procedure of settlement
- procedure of work
- adopt a procedure
- endorse a procedure
- establish a procedure
- follow up the procedure
- initiate a bankruptcy procedure
- prescribe a procedure
- start a bankruptcy procedureEnglish-russian dctionary of contemporary Economics > procedure
-
6 EOP
1) Компьютерная техника: End Of Processing, End of Procedure2) Военный термин: Emergency Operating Procedures, Executive Office of the President, emergency operations plan, engineering operating procedure, equal opportunity program, equipment operating procedure, ПЭО, бортовая оптико-электронная аппаратура (Electro Optical Payload), ОЭА3) Техника: EITHER-OR problem, electronic overload protection, electrooptical projector, emergency oil pump, end of paper signal, end of period, end of process character4) Шутливое выражение: Empire Of Pokemon5) Математика: End Of Plane6) Финансы: конец периода (end of period)7) Сокращение: Electro-Optic Processor, Emergency Off-take Point, Engine Oil Pressure, end of part, Executive Office of the President (US)8) Университет: English For Occupational Purposes9) Вычислительная техника: end of output, end of procedures, end of program, End Of Procedure (Fax), конец процедур11) СМИ: End Of Paragraph12) Образование: Education Opportunity Program, Educational Opportunity Program13) Сетевые технологии: конец вывода14) Программирование: End Of Production15) Химическое оружие: Emergency operating procedure, emergency operating plan16) Уровнеметрия: end of probe17) Правительство: English Only Policy18) NYSE. Equity Office Properties Trust -
7 eop
1) Компьютерная техника: End Of Processing, End of Procedure2) Военный термин: Emergency Operating Procedures, Executive Office of the President, emergency operations plan, engineering operating procedure, equal opportunity program, equipment operating procedure, ПЭО, бортовая оптико-электронная аппаратура (Electro Optical Payload), ОЭА3) Техника: EITHER-OR problem, electronic overload protection, electrooptical projector, emergency oil pump, end of paper signal, end of period, end of process character4) Шутливое выражение: Empire Of Pokemon5) Математика: End Of Plane6) Финансы: конец периода (end of period)7) Сокращение: Electro-Optic Processor, Emergency Off-take Point, Engine Oil Pressure, end of part, Executive Office of the President (US)8) Университет: English For Occupational Purposes9) Вычислительная техника: end of output, end of procedures, end of program, End Of Procedure (Fax), конец процедур11) СМИ: End Of Paragraph12) Образование: Education Opportunity Program, Educational Opportunity Program13) Сетевые технологии: конец вывода14) Программирование: End Of Production15) Химическое оружие: Emergency operating procedure, emergency operating plan16) Уровнеметрия: end of probe17) Правительство: English Only Policy18) NYSE. Equity Office Properties Trust -
8 EOP
EOP, emergency operations plan————————EOP, engineering operating procedure————————EOP, equal opportunity program————————EOP, equipment operating procedure————————EOP, Executive Office of the PresidentEnglish-Russian dictionary of planing, cross-planing and slotting machines > EOP
-
9 standard
стандарт; норма; эталон; образец; проба || стандартный; нормальный; обычный
* * *
1. стандарт || стандартный2. эталон; образцовая мера; образец; норма; норматив3. технические требования; технические условияto abide by the standard — соблюдать стандарт;
to discard as a standard — аннулировать в качестве стандарта;
to revise the standard — пересматривать стандарт;
* * *
стандарт; нормаль; норма, эталон, образец
* * *
стандарт, нормаль, норма; эталон, модель
* * *
1) стандарт || стандартный2) эталон; образцовая мера; образец; норма; норматив3) технические требования; технические условия•to abide by the standard — соблюдать стандарт;
- ABC standardto revise the standard — пересматривать стандарт;
- acceptable standard
- acceptance standard
- agreed standard
- American standard
- American-British-Canadian standard
- ANSI standard
- association standard
- ASTM standard
- base standard
- basic standard
- branch standard
- Briggs standard
- British standard
- certification standard
- commercial standard
- company standard
- complete standard
- construction standard
- coordinated standard
- design standard
- documentation standard
- domestic standard
- draft standard
- drilling rig size standard
- engineering standard
- engineering performance standard
- experimental standard
- federal standard
- foreign standard
- fundamental standard
- gas standard
- general standard
- generic standard
- graphical standard
- group standard
- harmonized standard
- high cetene standard
- inadequate standard
- industrial standard
- industrial safety standards
- industry standard
- in-plant standard
- interim standard
- internal standard
- international standard
- legal standard
- limiting standard
- local standard
- maintainability standard
- maintenance standards
- mandatory standard
- master standard
- metric standard
- multilevel standard
- national standard
- new British standard
- occupational standards
- operating standard
- pass-off standard
- performance standard
- permissive standard
- plant standard
- practical standard
- presumptive standard
- primary standard
- prime standard
- procedural standard
- procedure standard
- process standard
- product standard
- production standard
- prohibitory standard
- pump jack size standard
- recommended standard
- regional standard
- reliability standard
- reliability-and-quality standards
- restrictive standard
- revised standard
- safety standard
- serviceability standard
- special standard
- state standard
- statutory standard
- storage serviceability standard
- suggested standard
- technical repair standard
- temporary standard
- tentative standard
- test standard
- trade standard
- trading standard
- United States standard
- universal standard
- universal maintenance standard
- voluntary standard
- voluntary product standard
- working standard
- workmanship standard
- written standard* * *Англо-русский словарь нефтегазовой промышленности > standard
-
10 expense
n1) расход; трата2) pl расходы, издержки, затраты
- absorbed expenses
- accommodation expenses
- accompanying expenses
- accrued expenses
- acquisition expenses
- actual expenses
- additional expenses
- administration expenses
- administrative expenses
- advertising expenses
- agreed expenses
- aggregate expenses
- amortization expenses
- annual expenses
- anticipated expenses
- arbitration expenses
- auditing expenses
- average expenses
- bad debt expenses
- bank expenses
- banking expenses
- bank operating expenses
- bloated expenses
- bloated operating expenses
- board expenses
- broker's expenses
- budget expenses
- budgetary expenses
- budgeted expenses
- building expenses
- business expenses
- business travel expenses
- cable expenses
- calculated expenses
- capitalized expenses
- carriage expenses
- cash expenses
- city's operating expenses
- clerical expenses
- collecting expenses
- collection expenses
- commercial expenses
- commission expenses
- compensation expenses
- computed expenses
- considerable expenses
- constant expenses
- contango expenses
- contract expenses
- contractual expenses
- controllable expenses
- current expenses
- current operating expenses
- customs expenses
- daily expenses
- dead expenses
- debt service expenses
- deductible expenses
- deferred expenses
- delivery expenses
- depreciation expenses
- direct expenses
- disbursement expenses
- discharging expenses
- discount expenses
- distribution expenses
- eligible expenses
- encashment expenses
- engineering expenses
- entertainment expenses
- equipment maintenance expenses
- establishment expenses
- estimated expenses
- everyday expenses
- exceptional expenses
- excess expenses
- executive expenses
- extra expenses
- extraordinary expenses
- extravagant expenses
- factory expenses
- federal expense
- fee and commission expenses
- financial expenses
- financing expenses
- fixed expenses
- flat expenses
- foreign exchange expenses
- formation expenses
- forwarding expenses
- freight expenses
- fringe benefit expenses
- funding expenses
- general expenses
- general and administrative expenses
- general average expenses
- general occuppancy expenses
- general operating expenses
- guardianship expenses
- harbour expenses
- hauling expenses
- heavy expenses
- high expenses
- hotel expenses
- identifiable additional expenses
- idle facility expenses
- idle plant expenses
- impairment-related expenses
- incidental expenses
- income expense on bonds
- income tax expense
- incurred expenses
- indirect expenses
- interest expenses
- initial expenses
- installation expenses
- insurance expenses
- interest expenses
- interest expense on current accounts in credit
- interest expense on debenture
- interest expense on demand deposits loans
- interest expenses on items with agreed maturity dates
- interest expense on special savings accounts
- itemized medical expenses
- job-hunting expenses
- job travel expenses
- lavish expenses
- law expenses
- legal expenses
- living expenses
- loading expenses
- lodging expenses
- mail expenses
- maintenance expenses
- management expenses
- manufacturing expenses
- marketing expenses
- material expenses
- maximum expenses
- medical expenses
- minimum expenses
- miscellaneous expenses
- monetary expenses
- monthly expenses
- mortgage expenses
- moving expenses
- necessary expenses
- noncash expenses
- noncontrollable expenses
- noninterest operating expenses
- nonoperating expenses
- nonproductive expenses
- nonrecurrent expenses
- nonrecurring expenses
- office expenses
- one-off expenses
- operating expenses
- operational expenses
- organizational expenses
- other expenses
- out-of-pocket expenses
- overall expenses
- overhead expenses
- overseas housing expenses
- packing expenses
- particular expenses
- payroll expenses
- per capita expenses
- period expenses
- permissible expenses
- personal expenses
- personal consumption expenses
- personnel expenses
- petty expenses
- planned expenses
- pocket expenses
- postage expenses
- postal expenses
- preliminary expenses
- prepaid expenses
- preparation expenses
- processing expenses
- production expenses
- promotion expenses
- promotional expenses
- protest expenses
- public expenses
- publicity expenses
- quality expenses
- reasonable expenses
- recovery expenses
- recurrent expenses
- recurring expenses
- reimbursable expenses
- reinvoiced expenses
- relocation expenses
- removal expenses
- removing expenses
- rent expense
- repair expenses
- representation expenses
- rework expenses
- running expenses
- running-in expenses
- sales promotion expense
- salvage expenses
- selling expenses
- selling, general and administrative expenses
- service expenses
- shipping expenses
- ship's expenses
- special expenses
- specific expenses
- standing expenses
- starting expenses
- start-up expense
- stationary expenses
- stevedoring expenses
- storage expenses
- subsistence expenses
- substituted expenses
- sundry expenses
- supplementary expenses
- tax expenses
- tax deductible interest expenses
- telephone expenses
- telex expenses
- testamentary expenses
- title expenses
- total expenses
- towage expenses
- trade expenses
- transfer expenses
- transhipment expenses
- transport expenses
- transportation expenses
- travel expenses
- travel and entertainment expenses
- travelling expenses
- trimming expenses
- uncontrollable expenses
- unforeseen expenses
- unit expenses
- unloading expenses
- unproductive expenses
- unreasonable expenses
- unreimbursed expenses
- unreimbursed job travel expenses
- unscheduled expenses
- unwarranted expenses
- upkeep expenses
- variable expenses
- wages expenses
- warehouse expenses
- warranty expenses
- wheeling expenses
- working expenses
- works general expenses
- expenses as percentage of sales
- expenses for the account of
- expenses for protesting a bill
- expenses in foreign exchange
- expenses of carriage
- expenses of the carrier
- expenses of circulation
- expenses of collection
- expenses of discharge
- expenses of haulage
- expenses of the insured
- expenses of the parties
- expenses of production
- expenses of protest
- expenses of reproduction
- expenses of shipping
- expenses of trackage
- expenses of transhipping
- expenses of transportation
- expenses on arbitration
- expenses on charter
- expenses on collection
- expenses on compensation for damage
- expenses on currency transactions
- expenses on customer transactions
- expenses on erection work
- expense on financing commitments
- expenses on guarantee commitments
- expenses on insurance
- expenses on materials
- expenses on off-balance-sheet transactions
- expenses on patenting procedure
- expenses on payment instruments
- expenses on repairs
- expenses on replacement
- expenses on scientific research
- expenses on security transactions
- expenses on selling
- expenses on selling effort
- expenses on setting-up
- expenses on storage
- expenses on technical service
- expenses on trading securities
- expenses on treasury operations and interbank transactions
- expenses per head of population
- at the expense of
- at great expense
- at the owner's expense and risk
- at the firm's expense
- less expenses
- minus expenses
- free of expenses
- free of all expenses
- expenses charged forward
- expenses connected with capital lease
- expenses connected with fund transfer
- expenses connected with obtaining credit
- expenses connected with the procedure in bankruptcy
- expenses deducted
- expenses incurred in searching for a job
- expenses prepaid
- expenses related to receivership
- absorb expenses
- account for the expenses
- advance expenses
- allocate expenses
- apportion expenses
- approve expenses
- assess expenses
- assume expenses
- authorize expenses
- avoid expenses
- avoid extra expenses
- bear expenses
- calculate expenses
- cause expenses
- charge expenses to the account of smb.
- compensate for expenses
- cover expenses
- curb expenses
- curtail expenses
- cut down expenses
- defray expenses
- determine expenses
- distribute expenses
- double expenses
- duplicate expenses
- entail expenses
- enter as expense
- estimate expenses
- experience extensive expenses
- go to expense
- halve expenses
- increase expenses
- incur expenses
- indemnify for expenses
- involve expenses
- itemize expenses
- limit expenses
- make expenses
- meet expenses
- offset expenses
- overestimate expenses
- participate in expenses
- pay expenses
- pile up expenses
- place expenses to smb.'s charge
- pool expenses
- prepay expenses
- put to expense
- put to great expense
- recognize expenses
- recompense expenses
- recover expenses
- reduce expenses
- refund the expenses
- reimburse smb. for expenses
- repay expenses
- run up expenses
- save expenses
- sequestrate expenses
- share expenses
- slash expenses
- spare no expense
- split expenses
- substantiate the expenses
- undertake expensesEnglish-russian dctionary of contemporary Economics > expense
-
11 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
12 use
n1) использование; применениеauthorized for use 1. допущенный к применению 2. допускается к применению (вердикт службы госповерки средств измерения - не путать с проверкой!);for future use для последующего использования / применения;found fit for use признан годным к применению2) пользованиеland use землепользование;the land use permitting procedure includes процедура получения прав землепользования предусматривает3) in use 1. принятый (в знач. находящийся в употреблении)standard operating procedures in use within the U.S. стандартный порядок производства работ, принятый в США 2. находящийся в обороте 3. находящийся в эксплуатации; используемый; задействуемыйat the locations where the equipment is in use в тех местах, где эта техника эксплуатируется / используется / задействуется4) задействование5) привлечение (напр., поставщиков)6) назначениеv1) использовать; применять2) задействоватьto be used задействуемый3) выбирать; отбиратьThis has important implications for the type of regression analysis to be used Этот факт имеет существенное значение для выбора вида регрессионного анализа4) привлекать (напр., метод анализа)5) руководствоватьсяsound[ engineering]judgment shall be used to ensure... для обеспечения... следует руководствоваться здравым смыслом6) приниматьThe pressure range used corresponds to А Принятый диапазон давлений соответствует А7) прибегать к8) подряжатьuse the services of А подрядить А9) as used in применительно к чему-л.;as used in engineering design and construction применительно к проектированию и производству работ10) Use No Hooks! Крюками непосредственно не брать! (указание на таре, контейнере)English-Russian dictionary of scientific and technical difficulties vocabulary > use
-
13 aerodrome
abandoned aerodromeнедействующий аэродромaerodrome accumulator plantаэродромная аккумуляторная зарядная станцияaerodrome adverse weatherсложные метеоусловия в районе аэродромаaerodrome air pictureвоздушная обстановка в зоне аэродромаaerodrome alerting procedureпорядок действий по тревоге на аэродромеaerodrome alerting serviceаэродромная служба аварийного оповещенияaerodrome alert measuresдействия по аэродрому при объявлении тревогиaerodrome alert roomпомещение на аэродроме для размещения дежурных экипажейaerodrome alert statusсостояние готовности аэродрома по тревоге, состояние готовности служб аэродрома по тревогеaerodrome alert systemсистема объявления тревоги на аэродромеaerodrome altitudeвысота аэродромаaerodrome approachподход к зоне аэродромаaerodrome approach aidsаэродромные средства захода на посадкуaerodrome approach areaзона подхода к аэродромуaerodrome approach chartкарта подходов к аэродромуaerodrome approach control systemсистема управления подходом к аэродромуaerodrome approach lightsаэродромные огни приближенияaerodrome approach roadподъездная дорога к аэродромуaerodrome authorityадминистрация аэродромаaerodrome beaconаэродромный маякaerodrome boundaryграница аэродромаaerodrome calmотсутствие ветра в районеaerodrome categoryкатегория аэродромаaerodrome chartсхема аэродромаaerodrome check pointконтрольная точка аэродромаaerodrome checkpointконтрольная площадка на аэродромеaerodrome check-point signуказатель контрольного ориентира аэродромаaerodrome circleкруг полета над аэродромомaerodrome circlingполет по кругу над аэродромомaerodrome circuitкруг полета над аэродромомaerodrome circuit-circlingполет по кругу над аэродромомaerodrome climatographical tableаэродромная метеорологическая таблицаaerodrome climatological summaryаэродромная метеосводкаaerodrome complexаэродромный комплексaerodrome conditionsаэродромная обстановкаaerodrome controlуправление в зоне аэродромаaerodrome control communicationаэродромная командная связьaerodrome controlled zoneзона, контролируемая авиадиспетчерской службой аэродромаaerodrome controllerдиспетчер аэродромаaerodrome control pointаэродромный диспетчерский пунктaerodrome control radarдиспетчерский аэродромный радиолокаторaerodrome control radioаэродромная радиостанция командной связиaerodrome control sectorзона контроля аэродрома диспетчерской службойaerodrome control serviceслужба управления движением в зоне аэродромаaerodrome control towerаэродромный диспетчерский пунктaerodrome control tower clearanceразрешение аэродромного диспетчерского пунктаaerodrome control unitаэродромный диспетчерский пунктaerodrome cultureискусственные сооружения в районе аэродромаaerodrome directoryсправочник по аэродромамaerodrome drainageдренаж аэродромаaerodrome drainage systemдренажная система аэродромаaerodrome elevationпревышение аэродромаaerodrome emergencyаварийная обстановка на аэродромеaerodrome emergency exerciseотработка действий на случай аварийной обстановки в аэропортуaerodrome emergency planningразработка мероприятий на случай аварийной обстановки на аэродромеaerodrome emergency serviceаэродромная аварийная службаaerodrome engineeringпроектирование и строительство аэродромовaerodrome engineering instructorсоветник по проектированию и строительству аэродромовaerodrome environmentусловия в районе аэродромаaerodrome environsприаэродромная территорияaerodrome fencingограждение аэродромаaerodrome flight information serviceаэродромная служба полетной информацииaerodrome forecastпрогноз по аэродромуaerodrome forecast materialметеоданные по аэродромуaerodrome graded areaспланированный участок аэродромаaerodrome ground profileпрофиль местности в районе аэродромаaerodrome ground signalназемный аэродромный сигналaerodrome ground visibilityвидимость у земли в зоне аэродромаaerodrome handing capacityпропускная способность аэродромаaerodrome hazard beaconаэродромный заградительный маякaerodrome identificationопознавание аэродромаaerodrome identification signопознавательный знак аэродромаaerodrome in questionуказанный аэродромaerodrome ladndmarkназемный аэродромный ориентирaerodrome lavatory trackаэродромный ассенизаторaerodrome lavatory truckаэродромный ассенизаторaerodrome layoutсхема аэродромаaerodrome levelвысота аэродромаaerodrome lightingаэродромное светосигнальное оборудованиеaerodrome locating beaconаэродромный приводной маякaerodrome marking systemсистема маркировки аэродромаaerodrome marshallerаэродромный сигнальщикaerodrome master planгенеральный план аэродромаaerodrome meteorological minimaметеорологический минимум аэродромаaerodrome minimaминимум аэродромаaerodrome movement areaзона движения воздушных судовaerodrome networkаэродромная сетьaerodrome observationнаблюдение за аэродромомaerodrome obstruction chartкарта аэродромных препятствийaerodrome of callаэродром выхода на радиосвязьaerodrome of departureаэродром вылетаaerodrome of intended landingаэродром предполагаемой посадкиaerodrome of originаэродром припискиaerodrome operating minimaэксплуатационный минимум аэродромаaerodrome operationэксплуатация аэродромаaerodrome pavementаэродромное покрытиеaerodrome pressureдавление на аэродромеaerodrome reference codeкодовое обозначение аэродромаaerodrome reference pointконтрольный ориентир аэродромаaerodrome reference temperatureрасчетная температура воздухаaerodrome reportсводка по аэродромуaerodrome rulesруководство по производству полетов в зоне аэродромаAerodromes, Air Routes and Ground Aids SectionСекция аэродромов, воздушных трасс и наземных средств(ИКАО) aerodrome security lightingсветосигнальное оборудование аэродрома для обеспечения безопасностиaerodrome serviceаэродромное обслуживание(диспетчерское) aerodrome service roadслужебная дорога на аэродромеaerodrome siteрайон размещения аэродромаaerodrome snow windrowснежные заносы на аэродромеaerodrome stripлетная полоса аэродромаaerodrome strip markerуказатель летной полосы аэродромаaerodrome surveillance radarобзорный аэродромный радиолокаторaerodrome taxi circuitсхема руления по аэродромуaerodrome trafficдвижение в зоне аэродромаaerodrome traffic circuitаэродромный круг полетовaerodrome traffic circuit operationполет по кругу в районе аэродромаaerodrome traffic control zoneзона аэродромного управления воздушным движениемaerodrome traffic patternсхема движения в зоне аэродромаaerodrome traffic zoneзона движения в районе аэродромаaerodrome usabilityстепень загрузки аэродромаaerodrome usability factorкоэффициент использования аэродромаaerodrome utilization factorкоэффициент использования аэродромаaerodrome utilization rateстепень использования аэродромаaerodrome vehicle operationэксплуатация аэродромных транспортных средствaerodrome visual aidsаэродромные визуальные средстваaerodrome warningпредупреждение по аэродромуaerodrome wind distributionроза ветров аэродромаaerodrome wind roseроза ветров аэродромаaerodrome wind shiftизменение направления ветра в районе аэродромаaerodrome wind sockаэродромный ветроуказательall-weather aerodromeвсепогодный аэродромalternate aerodromeзапасный аэродромarrival aerodromeаэродром прилетаarrive over the aerodromeприбывать в зону аэродромаauxiliary aerodromeдополнительный аэродромbase aerodromeаэродром постоянного базированияcarry out a circuit of the aerodromeвыполнять круг полета над аэродромомcategorized aerodromeкатегорированный аэродромcircle the aerodromeлетать по кругу над аэродромомcivil aerodromeгражданский аэродромcoastal aerodromeбереговой аэродромconcrete-surfaced aerodromeаэродром с бетонным покрытиемcontrolled aerodromeаэродром с командно-диспетчерской службойdebarkation aerodromeаэродром выгрузкиdepot aerodromeбазовый аэродромdestination aerodromeаэродром назначенияdomestic aerodromeаэродром местных воздушных линийembarkation aerodromeаэродром погрузкиemergency aerodromeаэродром вынужденной посадкиen-route aerodromeаэродром на трассе полетаentry into the aerodrome zoneвход в зону аэродромаfactory aerodromeзаводской аэродромfamiliar aerodromeоблетанный аэродромfinal aerodromeконечный аэродромfog-plagued aerodromeаэродром, имеющий частые туманыget into the aerodromeприземляться на аэродромеgiven aerodromeуказанный аэродромgrass aerodromeаэродром с травяным покрытиемhard surface aerodromeаэродром с твердым покрытиемhelicopter aerodromeвертодромhigh-level aerodromeгорный аэродромhome aerodromeаэродром припискиidentify the aerodrome from the airопознавать аэродром с воздухаintermediate aerodromeпромежуточный аэродромjet aerodromeаэродром для реактивных воздушных судовjoint civil and military aerodromeаэродром совместного базирования гражданского и военных воздушных судовkey aerodromeузловой аэродромland aerodromeсухопутный аэродромlanding aerodromeаэродром посадкиlanding off the aerodromeпосадка вне аэродромаlayout of aerodrome markingsмаркировка аэродромаlocal aerodromeаэродром местного значенияlogistics aerodromeаэродром материально-технического обеспеченияmain aerodromeглавный аэродромmilitary aerodromeвоенный аэродромmunicipal commercial aerodromeмуниципальный аэродром для коммерческой авиацииnonradar aerodromeаэродром без радиолокационных средствoperate from the aerodromeвыполнять полеты с аэродромаoperational aerodromeоперативный аэродромparticipating aerodromeзадействованный аэродромpermanent aerodromeстационарный аэродромprincipal aerodromeосновной аэродромprovisional aerodromeвременный аэродромreceiving aerodromeаэродром прилетаrefuelling aerodromeаэродром, обеспечивающий заправку топливомregular aerodromeрегулярный аэродромreserve aerodromeрезервный аэродромrigid pavement aerodromeаэродром с жестким покрытиемsatellite aerodromeвспомогательный аэродромsupplementary aerodromeдополнительный аэродромtakeoff aerodromeаэродром вылетаtemporary aerodromeвременный аэродромterminal aerodromeконечный аэродромtest aerodromeиспытательный аэродромtraining aerodromeучебный аэродромuncontrolled aerodromeаэродром без командно-диспетчерской службыunfamiliar aerodromeнеоблетанный аэродромunmarked aerodrome obstructionsнемаркируемые аэродромные препятствияunpaved aerodromeгрунтовой аэродромX-type aerodromeаэродром с перекрещивающимися ВПП
См. также в других словарях:
Engineering economics — Engineering economics, previously known as engineering economy, is a subset of economics for application to engineering projects. Engineers seek solutions to problems, and the economic viability of each potential solution is normally considered… … Wikipedia
systems engineering — ☆ systems engineering n. a branch of engineering using esp. information theory, computer science, and facts from systems analysis studies to design integrated operational systems for specific complexes systems engineer n. * * * Technique of using … Universalium
Cryptographic engineering — is the discipline of using cryptography to solve human problems. Cryptography is typically applied when trying to ensure data confidentiality, to authenticate people or devices, or to verify data integrity in risky environments. Cryptographic… … Wikipedia
aerospace engineering — aerospace engineer. the branch of engineering that deals with the design, development, testing, and production of aircraft and related systems (aeronautical engineering) and of spacecraft, missiles, rocket propulsion systems, and other equipment… … Universalium
Regulation and licensure in engineering — Regulation of the engineering profession is established by various jurisdictions of the world to protect the safety, well being and other interests of the general public, and to define the licensure process through which an engineer becomes… … Wikipedia
Timeline of Islamic science and engineering — This timeline of Islamic science and engineering covers the general development of science and technology in the Islamic world during the Islamic Golden Age, usually dated from the 7th to 16th centuries.From the 17th century onwards, the advances … Wikipedia
Roman military engineering — The military engineering of Ancient Rome s armed forces was of a scale and frequency far beyond that of any of its contemporaries. Indeed, military engineering was in many ways institutionally endemic in Roman military culture, as demonstrated by … Wikipedia
Business and Industry Review — ▪ 1999 Introduction Overview Annual Average Rates of Growth of Manufacturing Output, 1980 97, Table Pattern of Output, 1994 97, Table Index Numbers of Production, Employment, and Productivity in Manufacturing Industries, Table (For Annual… … Universalium
Abkürzungen/Luftfahrt/L–R — Dies ist der vierte Teil der Liste Abkürzungen/Luftfahrt. Liste der Abkürzungen Teil 1 A A Teil 2 B–D B; C; D Teil 3 E–K … Deutsch Wikipedia
Specification (technical standard) — Specification redirects here. For other uses, see Specification (disambiguation). A specification (often abbreviated as spec) is an explicit set of requirements to be satisfied by a material, product, or service.[1] Should a material, product or… … Wikipedia
Technique for Human Error Rate Prediction — (THERP) is a technique used in the field of Human reliability Assessment (HRA), for the purposes of evaluating the probability of a human error occurring throughout the completion of a specific task. From such analyses measures can then be taken… … Wikipedia